Tenuitvoerlegging van beslissingen
Nadat men een (gerechtelijke) procedure heeft gevoerd kan het zijn dat de wederpartij vrijwillig aan het vonnis voldoet. Indien dit echter niet het geval is, dient men de wederpartij te dwingen om aan het vonnis te voldoen. Men gaat over tot tenuitvoerlegging.
Indien beide partijen in hetzelfde land zijn gevestigd is de tenuitvoerlegging geen probleem. Indien de wederpartij in het buitenland is gevestigd (dus in een ander land dan het land waar het vonnis is gewezen), kan men een gerechtelijke vonnis niet zonder meer ten uitvoer leggen. Dit heeft te maken met de soevereiniteit van ieder land. Binnen Europa is hiervoor een oplossing gevonden in de vorm van de EEX-Verordening (zie ook “bevoegde rechter”).
EEX-Verordening
De artikelen 38 t/m 58 EEX-Verordening bepalen de tenuitvoerlegging van beslissingen (waaronder vonnissen) die in een land zijn gegeven maar in een ander land ten uitvoer dienen te worden gelegd. Om een beslissing ten uitvoer te kunnen leggen dient men een zogeheten “exequatur” aan te vragen. Een exequatur is het verlof van de buitenlandse rechter om de beslissing ten uitvoer te mogen leggen. De rechter is niet bevoegd om de beslissing inhoudelijk te beoordelen. Hij mag slechts beoordelen of aan alle formele vereisten voor het verlof is voldaan en of de beslissing niet in strijd is met de openbare orde. De partij die om verlof vraagt dien een aantal documenten over te leggen, waaronder de originele beslissing en een verklaring van het gerecht dat de beslissing heeft gegeven dat de beslissing vatbaar is voor tenuitvoerlegging. In de regel wordt het verlof niet geweigerd.
Nadat het verlof is verkregen kan de Nederlandse deurwaarder de beslissing aan de wederpartij betekenen en haar sommeren om aan de beslissing te voldoen.
Tegen het exequatur kan de wederpartij binnen één maand na de betekening van het exequatur een rechtsmiddel instellen. De verweermiddelen tegen het verlof zijn echter beperkt (vgl. artikelen34 en 35). Het verlof kan worden geweigerd indien:
- een beslissing in strijd is met de openbare orde;
- het stuk dat het geding inleidt of een gelijkwaardig stuk, niet zo tijdig en op zodanige wijze als met het oog op zijn verdediging nodig was, aan de verweerder tegen wie verstek werd verleend, betekend of meegedeeld is, tenzij de verweerder tegen de beslissing geen rechtsmiddel heeft aangewend terwijl hij daartoe in staat was;
- de beslissing onverenigbaar is met een tussen dezelfde partijen in de aangezochte lidstaat gegeven beslissing;
- de beslissing onverenigbaar is met een beslissing die vroeger in een andere lidstaat of in een derde land tussen dezelfde partijen is gegeven in een geschil dat hetzelfde onderwerp betreft en op dezelfde oorzaak berust, mits deze laatste beslissing voldoet aan de voorwaarden voor erkenning in de aangezochte lidstaat.
Naast het exequatur zijn er nog andere (makkelijkere) mogelijkheden om een beslissing in het buitenland ten uitvoer te leggen.
Europese Executoriale Titel
Indien een wederpartij de aard en de omvang van de vordering niet betwist en bijvoorbeeld verstek laat gaan, kan men de rechter verzoeken om de beslissing te waarmerken als Europese Executoriale Titel (EET). De EET is gebaseerd op Verordening EG nr. 805/2004. Indien een rechter zijn beslissing waarmerkt als EET dient men geen exequatur aan te vragen. Het EET schaft dus het exequatur af, waardoor de tenuitvoerlegging sneller verloopt en minder kosten met zich meebrengt.